De internationale Pugwashbeweging ontleent haar naam aan het Canadese plaatsje Pugwash in Nova Scotia waar in 1957, op uitnodiging van miljonair en staalmagnaat Cyrus Eaton, de eerste Pugwash bijeenkomst werd gehouden. Pugwash is een kleine plaats van 784 inwoners. De lokale economie bestaat voornamelijk uit visserij en zoutwinning, maar aan de borden aan de rand van de stad zie je onmiddellijk dat het geen gewone kustplaats is. Het stadje Pugwash is namelijk “World Famous for Peace”.
Pugwash is de vestigingsplaats van de Pugwash Peace Exchange (PPE), een organisatie die zich als doel stelt om de rol van de stad Pugwash in de geschiedenis van de vrede te vieren en actief vrede over de hele wereld te bevorderen. In dit kader organiseerde de PPE, samen met het bestuur van International Student/Young Pugwash (ISYP) en met de steun van de Canadese Pugwash groep, Pugwash internationaal en de Pugwash Parks Commission, een bijeenkomst met de titel “How Students and Young People can Influence the Peace Agenda in the Next Ten Years“.
Deze bijeenkomst vond plaats op de 30 ste verjaardag van de lancering van de eerste jongerenafdelingen van de Pugwashbeweging. Studenten en jonge wetenschappens waren vanaf de eerste bijeenkomsten betrokken bij de Pugwash-conferenties, maar vanaf 1979 genoten georganiseerde jongerenafdelingen een snelle opmars, onder andere ook in Nederland.
In Den Haag, tijdens de ISYP conferentie, hebben de Student/Young pugwash deelnemers al hun visie gegeven op de vraag “What does a world without nuclear weapons look like?” Nu is het tijd om die visie in de praktijk te brengen.
In de agenda van de bijeenkomst die plaatsvond op 9 tot 11 juli 2009 was tijd ingeruimd om op de afgelopen 30 jaar terug te kijken, en lessen te trekken over wat wel en niet werkt in nationaal en internationaal verband als het om jeugd en vrede gaat. Het voornaamste accent lag echter op de toekomst. Hoe geef je jongerenorganisaties vorm op locaal en nationaal niveau? Hoe kan je studenten en jonge professionals helpen zelf locale organisaties op te starten? Hoe kan je moderne media gebruiken om beter internationaal samen te werken?
De deelnemers aan de bijeenkomst werden ondergebracht in Thinker’s Lodge, het beroemde vakantieverblijf van Cyrus Eaton. Ingelijste krantenartikelen aan de muren en gegraveerde plaatjes op de deuren herinneren de deelnemers aan het historisch belang van deze plek. Het Russel Einstein manifesto. De Joseph Rotblat kamer. Je wordt telkens herinnerd aan de geschiedenis, en de plaats die je daarin inneemt.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat voor de inwoners van Pugwash vrede geen abstract begrip is, of een algemene wens, maar een doel waar je je enthousiast voor inzet. Tijdens een “Town Hall Meeting”, gehouden op een ontdooide curlingbaan, maakten de inwoners van de stad gretig van de gelegenheid gebruik om een aantal pittige vragen te stellen aan Alexa McDonough, voormalige partijleider van de Canadese New Democratic Party en exponent van de internationale volksvertegenwoordigersbeweging Parlamentarians for Nuclear Non-proliferation en Disarmament en aan panelleden Walter Dorn, voorzitter van Pugwash Canada, en Adele Buckly van de Pugwash Council.
Het was echter een dag later, tijdens de jaarlijkse “Dinner for Peace”, dat de stad pas echt liet zien hoe serieus vrede hier wordt genomen. De gymzaal van de locale high-school werd omgetoverd tot een luxe restaurant waar honderden mensen zich verzamelden om de verhalen van Talatbek Masadykov aan te horen, Chief of Political Affairs voor de VN missie in Kabul en om samen te genieten van de kreeft, het gerecht waar heel Nova Scotia trots op is. Tientallen inwoners doneerden ook voorwerpen en diensten voor een silent auction, waar de gasten door in te schijven op een lijst op konden bieden. De opbrengst van het Dinner for Peace en de silent auction ging naar de Pugwash Peace Exchange. Hun droom is om een bezoekerscentrum te bouwen in deze historische stad. Er werd koortsachtig geboden. De felste strijd is voor een diner bij Denice en Steven Laehey, de voorzitter van de Pugwash Peace Exchange en zijn vrouw. Uiteindelijk komt Alexa McDonough als winnaar uit de strijd, en mag ze binnenkort terugkomen naar Pugwash, Nova Scotia om van de befaamde kookkunsten van de Laheys te genieten.
Als resultaat van de bijeenkomst in Pugwash heeft het bestuur van ISYP een verklaring samengesteld met als titel “Climbing to the Top of the Mountain”, geïnspireerd door de geschriften van Barack Obama tijdens zijn tijd als student. Deze verklaring is door ISYP voorzitter Benjamin Rusek op 11 juli 2009 voorgelezen vanaf de veranda van Thinker’s Lodge. Een greep uit de conclusie: “Today’s economically interdependent world is one that makes the calculus of Cold War nuclear deterrence increasingly inappropriate and the use of nuclear weapons practically unimaginable. It is perhaps in the growing economic, social, and political interdependence of a globalizing world that a new generation of scientists and policy makers can re-affirm their belief in the wisdom of a world with zero nuclear weapons in the context of nonproliferation, total disarmament, and perpetual peace.”
“Climbing to the Top of the Mountain” is te lezen op www.pugwash.org.
Door Ranieri Argentini