Veertig jaar lang heeft Phil B. Smith zich intens ingezet voor Pugwash in het algemeen en voor Pugwash-Nederland in het bijzonder. Gedurende die tijd was hij als geen ander het boegbeeld van Pugwash Nederland. Hij was tot halverwege de jaren tachtig secretaris en penningmeester en verrichtte daarna nog jarenlang het bijkomende bureauwerk, de financiële administratie en het verzorgen van de Nieuwsbrieven. Bovendien was hij richtingbepalend in tal van inhoudelijke basisposities. Hij was in Nederland “Mister Pugwash” en nam het unieke initiatief om een steungroep “Vrienden van Pugwash” op te richten. Daardoor werd een grote groep medestanders bij het bestaan en werk van Pugwash betrokken en kreeg de vereniging een welkome financiële injectie.
Phil is een politieke “vechtersbaas” die in woord en geschrift graag voor zijn radicaliteit uitkomt en in wiens aard het niet ligt om “fashionable” te zijn. Hij kende het Pugwash van de jaren zestig als een groep met grote sociale en mondiale betrokkenheid, met mensen die niet bang waren om als gevolg daarvan verdacht te worden van linkse ideeën tot en met communistische sympathieën.
Phil wijdde zich in de beginjaren negentig met hart en ziel aan het project “Crossroads” en aan de essaywedstrijd voor jongeren, samen met Jaap de Wilde en anderen. Hij was ook een aantal jaren lid van de Council van Pugwash zonder al te veel plezier en met het gevoel dat zijn radicale inbreng niet altijd evenzeer gewaardeerd werd. Hij is en blijft een voorstander van krachtige taal en mist die houding in het Pugwash van na de Koude Oorlog. Zo had hij met enkele anderen het “Groningen Manifesto” dat uit “Sharing the Planet” is voortgekomen sterker en daardoor scherper willen verwoorden om het goed te laten weten: onze planeet is “in trouble”. Hij vond ook dat het standpunt van onze regering om de VS te steunen bij hun niet-geprovoceerde aanval op Irak op een meer publieke wijze bestreden had moeten worden.
Phil besloot begin dit jaar om zich uit Pugwash terug te trekken. Hij was al eerder opgehouden de internationale Pugwash conferenties te bezoeken, omdat hij ook daar de door hem gewenste radicaliteit miste. Belangrijk voor alle leden en vrienden van Pugwash is dat hij daarbij niet omziet in bitterheid. Hij benadrukt twee redenen voor zijn terugtreden: zijn leeftijd en gezondheid en de wens om zich vrij te voelen om zich in de media te uiten zonder het gevoel dat hij zich daarvoor eigenlijk zou moeten verantwoorden als Pugwash (bestuurs-)lid. Wij respecteren dit standpunt, maar we hadden hem graag behouden als lid. We willen uitdrukkelijk stellen dat voor Phil’s opvattingen ruimte moet zijn binnen Pugwash, en we weten dat we daar niet alleen in staan.
Het mooie van de mens Phil Smith is dat hij doorgaat als kampvechter zolang zijn fysieke conditie dat toelaat. In een web-site en in INES publikaties blijft hij zijn zorg over de energieproblematiek en de energie-consumptie naar buiten dragen en blijft hij met anderen bezig met “Global Economy” en de misstanden die het rijke Noorden op dat gebied die creëert. Vanuit een intense sociale bewogenheid was hij ook direct klaar om een waarderende bespreking te geven van de afscheidsrede van het ISS van onze voorzitter Bas de Gaay Fortman. U vindt het in deze Nieuwsbrief; een illustratie van een omzien zonder wrok en een maar moeilijk loskomen van Pugwash. Hij wenst ons allen alle succes. Wij wensen hem goede jaren toe en hopen de persoonlijke banden met hem in stand te houden.
door Johan van Klinken en Bart van der Sijde